Wymagania glebowe roślin strączkowych

Wymagania glebowe poszczególnych gatunków roślin strączkowych, tj. łubinu żółtego, łubinu wąskolistnego, łubinu białego i grochu są diametralnie odmienne, mimo, że w systematyce botanicznej należą one do tej samej rodziny strączkowych – Leguminosae.

Na diagramie przedstawiono przybliżone wymogi glebowe według klas bonitacyjnych dla poszczególnych gatunków, uwzględniono oprócz rzeczywistych potrzeb roślin także pewne racjonalne uwarunkowania uprawy.

Łubin żółty poleca się do uprawy tylko na zdecydowanie najsłabszych glebach, ze względu na jego stosunkowo niski plon i dużą wrażliwość na antraknozę łubinu, a z drugiej strony – na największe przystosowanie do rozwoju na takich glebach. Na glebach klasy IV, na których łubin żółty również może być uprawiany, lepiej wysiewać znacznie wyżej plonujący w tych warunkach i mniej wrażliwy na antraknozę łubin wąskolistny. Niektórzy rolnicy praktykują wysiew na tym samym polu obydwu gatunków, tzn. na słabszej części pola sieją łubin żółty, a na lepszej łubin wąskolistny. Generalnie wysiewu łubinów wąskolistnego i żółtego na glebach klasy III nie zaleca się tylko dlatego, że mogą być przeznaczone pod rośliny wyżej plonujące.

Grochy rozbito na dwie grupy, ze względu na pewne różnice w plonowaniu i rozwoju roślin. Pod pojęciem grochów wysokich rozumiemy takie, w których rośliny w normalnych warunkach pogodowych osiągają wysokość co najmniej 110-140 cm. Taką cechę mają peluszki. Plonują one niżej niż klasyczne grochy średniowysokie, lecz szybciej rosną i mają nieco mniejsze wymagania glebowe.

Trzeba też zwrócić uwagę na różnice, jakie występują pomiędzy grochem a łubinem co do typu gleby, na jakiej te rośliny najlepiej się rozwijają. Łubiny nie nadają się do uprawy na glebach ciężkich, zlewnych, gliniastych, o małej przepuszczalności. Źle rozwijają się również na glebach o bardzo wysokim poziomie próchnicy (tj. czarne ziemie, mursz, gleby potorfowe, mady). Niewskazane są również gleby o zbyt wysokim odczynie, a także o wysokiej zawartości wapnia. Rośliny łubinów dobrze rozwijają się na glebach przepuszczalnych, dobrze napowietrzonych, o odczynie pH 5,0-6,5. Natomiast tolerancja grochu na typ gleb jest znacznie większa, a wysoka zawartość próchnicy i wyższy odczyn są wręcz wskazane. Groch również dobrze znosi uprawę na glebach cięższych, bardziej zlewnych, a odczyn (pH) gleby powinien być zbliżony do obojętnego.

Wszystkie strączkowe mają podobne wymagania co do stanowiska. W tym zakresie należy przestrzegać następujących zasad:

• najlepsze są stanowiska po zbożach i kukurydzy,
• przerwa w uprawie strączkowych powinna trwać co najmniej 4 lata, co zapobiegnie namnożeniu się w glebie szkodliwych dla nich patogenów,
• w przypadku wysiewu na polach, gdzie strączkowe nie były uprawiane przez kilkanaście lat, nasiona należy zaszczepić nitraginą specyficzną dla danego gatunku, gdyż w przeciwnym razie mogą wystąpić trudności z tworzeniem brodawek korzeniowych, a tym samym pojawi się niedobór azotu,
• unikać należy uprawy po rzepaku, ostropeście, gorczycy, gdyż są to w strączkowych uciążliwie chwasty, trudne do zwalczenia,
• gleby powinny być odperzone, gdyż chwast ten w strączkowych bardzo szybko się rozwija, a jego rozłogi utrudniają wysiew nasion na prawidłową głębokość. Całkowicie błędne jest mniemanie, że łubin „wydusi” perz na polu,
• rośliny strączkowych źle rozwijają się na polach ze świeżo przyoraną słomą lub darnią po ugorach; dlatego po zbiorze przedplonu zawsze powinna być wykonana uprawka pożniwna, aby słoma częściowo się rozłożyła,
• pod uprawę roślin strączkowych niewskazane jest nawożenie obornikiem, a także wapnowanie,
• ze względu na większe zapotrzebowanie na wodę w fazie kiełkowania, orka główna powinna być wykonana jeszcze w listopadzie, co ułatwi podsiąkanie wody i zapobieganie przesuszeniu gleby w okresie wiosennym.

Najważniejsze różnice między poszczególnymi gatunkami roślin strączkowych, według badań COBORU