Mieszanki strączkowo-zbożowe.

Mogą być wprowadzone do 5-letniego programu rolno-środowiskowego w pakiecie „Rolnictwo zrównoważone, wariant 1.1 – zrównoważony system gospodarowania w celu przerywania monokultur zbożowych”. Uczestnictwo w tym programie upoważnia do otrzymania corocznie 400 zł za hektar upraw, a ponadto uprawa mieszanek pozostawia lepsze stanowisko pod uprawę zbóż i jest źródłem własnego białka w żywieniu zwierząt gospodarskich. Do uprawy na glebach lepszych klasy I-IVa poleca się mieszanki z udziałem grochu, a na glebach słabszych klasy IVb-VI z udziałem łubinu wąskolistnego.

Mieszanki z udziałem grochu

Najlepsze efekty daje wysiew w takiej proporcji, aby udział grochu wynosił 40‑50% jego normy wysiewu, a jęczmienia, pszenicy i ewentualnie owsa 50‑60% normy.
Przykładowo, jeśli dysponujemy nasionami takich popularnych sztywnołodygowych odmian grochu jak MILWA o normie wysiewu 250 kg/ha, dowolnej odmiany jęczmienia
o normie wysiewu 160 kg/ha i pszenicy o normie wysiewu 220 kg/ha to mieszamy je w następujących przybliżonych proporcjach: groch 120 kg (48%) + jęczmień 40 kg (25%) + pszenica 60 kg (27%). Jest to wariant optymalny, pozostawiający po sobie niezłe stanowisko i gwarantujący, że w zebranym plonie nasiona grochu stanowić będą ok. 30‑40% masy. W mieszankach z udziałem owsa wskazane jest użycie odmian grochów wysokich, takich jak np. MUZA i wtedy orientacyjny skład mieszaniny jest następujący: groch MUZA 120 kg (50%) + owies 90 kg (50%). Nawożenie stosujemy takie jak przy uprawie zbóż jarych.

Chwasty zwalcza się opryskując plantacje do pięciu dni w siewie (zanim pojawią się wschody) Linurexem lub innymi preparatami zawierającymi linuron w dawce 1,3‑1,5 kg/ha. Gdy groch osiągnie wysokość ok. 10 cm możemy zastosować Basagran 480 SL w dawce 2,0 l + Olbras 1,5 l.

Na grochu praktycznie co roku pojawia się mszyca i dlatego mieszankę z jego udziałem na początku kwitnienia należy opryskać jednym z licznych preparatów przeznaczonych do zwalczania tego pluskwiaka.

Mieszanki z udziałem łubinu

Mieszanki łubinowo-pszenżytnie (owsiane)

Przeznaczone do wysiewu na stanowiskach przydatnych do uprawy pszenżyta jarego. W mieszankach tych udział łubinu wynosi około 70% jego normy wysiewu, a pszenżyta lub pszenżyta i owsa ok. 40% normy. Ze względu na wzrost plonowania i mniejsze zachwaszczenie, zaleca się zwiększyć obsadę roślin w mieszankach o 10‑20% w stosunku do siewów czystych. Najbardziej przydatne do wysiewu są takie odmiany łubinu wąskolistnego jak: KALIF, WARS, GRAF, ZEUS, wszystkie odmiany pszenżyta jarego oraz późne odmiany owsa jak np. Koneser, Krezus, Arab.

Orientacyjny przykładowy skład mieszanki do wysiewu na 1 hektar ze zwiększoną o 10‑12% obsadą przedstawia się następująco: łubin wąskolistny 115 kg (72%) + pszenżyto 85 kg (38%) lub z udziałem owsa: łubin wąskolistny 115 kg (72%) + pszenżyto 55 kg (25%) + owies 25 kg (14%).

Mieszanki łubinowo-jęczmienne

Przeznaczone do wysiewu na stanowiskach przydatnych do uprawy jęczmienia. Przy komponowaniu składu obowiązuje ta sama zasada jak w przypadku mieszanek
łubinowo-pszeżytnich, tj. udział łubinu wynosić powinien około 70% jego normy wysiewu z możliwym przegęszczeniem o ok. 10%. Do wysiewu nadają się tylko bardzo wczesne odmiany łubinu wąskolistnego takie jak: Regent, Neptun, Dalbor i Lazur oraz wszystkie odmiany jęczmienia jarego.

Orientacyjny przykładowy skład mieszanki do wysiewu na 1 hektar ze zwiększoną o 10% obsadą przedstawia się następująco: łubin wąskolistny 115 kg (72%) + jęczmień 60 kg (37,5%).

W obu typach mieszanek, tj. z pszenżytem i jęczmieniem, chwasty zwalcza się opryskując plantację do pięciu dni po siewie Linurexem lub innymi preparatami zawierającymi linuron w dawce 1,3‑1,5 kg/ha, a dodatkowo w fazie 2‑3 liści łubinu Goltixem w dawce 1,5l/ha. Nawożenie stosujemy takie jak przy uprawie pszenżyta jarego ze zmniejszoną do 60 kg/ha dawką azotu. Przy omłocie należy zwrócić uwagę na wymłacalność kłosów pszenżyta i w razie potrzeby zwiększyć obroty bębna.

Mieszanki łubinu wąskolistnego z łubinem żółtym

Przeznaczone do upraw na słabych, mozaikowatych glebach V-VI klasy w celu maksymalnego wykorzystania właściwości tych dwóch gatunków, tj. tolerancji łubinu żółtego na bardzo słabe gleby i wyższego plonowania łubinu wąskolistnego na nieco lepszych częściach uprawianego pola oraz tolerancji na antraknozę łubinu. Do tego typu mieszanek nadają się tylko niektóre odmiany łubinów takie jak: łubin żółty PERKOZ oraz łubin wąskolistny: KALIF, GRAF, WARS. Mieszamy je w następującej proporcji w stosunku do normy w siewie czystym: łubin żółty – 35% i łubin wąskolistny – 65%. Orientacyjny przykładowy skład mieszanki do wysiewu na jeden hektar przedstawia się następująco: łubin żółty PERKOZ – 65 kg + łubin wąskolistny (Kalif, Graf, Wars) – 105 kg.

Po zmieszaniu zaleca się zaprawić nasiona zaprawą Vitavax 200FS. Zwalczanie chwastów oraz ochronę przed antraknozą prowadzimy preparatami zalecanymi w uprawie łubinu wąskolistngo. Nie stosujemy nawożenia azotowego.

Wykorzystanie łubinów i grochów do siewów międzyplonowych

Możliwość uzyskania płatności rolno-środowiskowych z pakietu „Ochrona gleb i wód. Wariant 8.3, międzyplon ścierniskowy” oraz degradacja gleb, szczególnie słabszych, spowodowana monokulturą zbożową i uproszczeniami w uprawie, zachęcają wielu rolników do wysiewu w sierpniu międzyplonów. Powszechnie wiadomo, że najtańszym międzyplonem jest gorczyca, lecz to, że w niewielkim stopniu podnosi ona plonowanie zbóż jest informacją mało znaną, podobnie zresztą jak fakt, że łubin wysiewany w międzyplonie i przyorywany obok obornika, jest najlepszym źródłem próchnicy i azotu, a także czynnikiem silnie podnoszącym plonowanie zbóż. Według badań przeprowadzonych na ATR w Bydgoszczy średni plon jęczmienia jarego zasianego po międzyplonie łubinowym, wzrósł o przeszło 7 dt/ha, natomiast po gorczycy tylko o ok. 2 dt/ha.

Uproszczona technologia wysiewu międzyplonów:

• do wysiewu nadają się szybkorosnące i wytwarzające w krótkim czasie dużą zieloną masę odmiany łubinu wąskolistnego: Zeus, Boruta i Oskar, a także szybkorosnąca peluszka – Muza. Gorzka odmiana Oskar polecana jest wyłącznie na pola, na których żeruje dużo saren i jeleni, gdyż wbrew utartym przekonaniom, odmiany gorzkie ani nie wytwarzają większej zielonej masy, ani nie mają mocniejszego korzenia niż odmiany słodkie. Zielonka słodkich odmian Zeus i Boruta może być także wykorzystana jako pasza dla bydła. Ze względu na niski plon i wysoką cenę nasion, a także dłuższy okres wegetacji i wolny, początkowy przyrost, nie opłaca się, szczególnie przy wysiewie po 10 sierpnia, wykorzystywać w poplonie łubinu żółtego
• w technologii uproszczonej zakłada się niewielką obszarowo plantację nasienną (planując zbiór nasion w ilości około 20 dt/ha), a zebrane kombajnem nasiona bezpośrednio po zbiorze, bez dosuszania, wysiewa się na ścierń rozrzutnikiem do nawozów i płytko talerzuje (podoruje). Rozrzutnik należy tak ustawić, aby wysiać co najmniej 250 kg nasion na hektar ścierni
• nasiona ze zbioru kombajnowego można też doczyścić i wysiać tradycyjnie siewnikiem w uprawioną glebę, a wówczas ilość wysiewu zmniejszamy do około 180‑200 kg/ha
• przy wysiewie poplonu na glebach lepszych (IIIa-IVb) do nasion łubinu można domieszać nasiona peluszki Muza w ilości około 60 kg/ha, wówczas ilość wysiewanego łubinu zmniejszamy o około 33%. Można też wysiać tylko peluszkę Muza w ilości 210‑230 kg/ha
• poplony wysiewać można już w lipcu, a końcowym terminem jest połowa sierpnia, (na zachodzie Polski 20 sierpnia). Wysiew późniejszy jest możliwy, lecz wiązać się będzie z wytworzeniem zbyt małej zielonej masy
• ze względu na zbyt dużą konkurencję samosiewów zbóż jarych, poplony łubinowe zaleca się wysiewać po zbożach ozimych chyba, że zamierza się je wykorzystać do karmienia bydła łącznie ze zbożem
• wytworzona zielona masa może być przyorana w okresie przedzimowym lub pozostawiona do wiosny, chroniąc przy okazji glebę przed erozją. Trzeba jednak pamiętać, że ze względu na przesuszenie gleby orka wiosenna powinna być wykonana płytko lub zastąpiona talerzowaniem i siewem siewnikiem z redlicami talerzowymi